25 Απριλίου 2019
Φέρμα είναι η ενστικτώδης και πλήρης ακινητοποίηση του σκύλου, μπροστά στην παρουσία αναθυμίασης του θηράματος, με σκοπό την υπόδειξη του μέχρι ο κυνηγός να πλησιάσει και να σηκώσει το θήραμα. Είναι ένα φυσικό χάρισμα, ένστικτο όλων των σκυλιών που ανήκουν στην ομάδα 7 του FCI (σκυλιά δείκτες), δεν διδάσκεται παρά μόνο διορθώνεται. Σκοπός μας είναι να καταφέρουμε να ξυπνήσουμε και να σταθεροποιήσουμε το ένστικτο αυτό.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι που μπορεί να γίνει αυτό αλλά πάντα πρέπει να θυμόμαστε ότι εφόσον τα σκυλιά μαθαίνουν με την επανάληψη, αυτό δεν είναι πάντα θετικό. Οι υπερβολές και η επανάληψη των λαθών, θα μας οδηγήσουν σε αρνητικά αποτελέσματα. Δουλεύουμε πάντα με μέτρο σε όλα τα στάδια της εκπαίδευσης του σκύλου μας.
Θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε τα διάφορα στάδια εκπαίδευσης, που πρέπει να ακολουθήσουμε από την ηλικία των 2 μηνών, μέχρι 1 χρόνου, για να καταφέρουμε το σκυλί μας να φερμάρει σταθερά το θήραμα. Οι ηλικίες ειναι ενδεικτικές, γιατί ένα κουτάβι μπορεί να μας δείξει γρήγορα τα χαρίσματά του, ενώ κάποιο άλλο να αργήσει, τότε μην βιάζεστε να το κρίνετε. Στην εκπαίδευση των σκυλιών χρειάζεται υπομονή και ψυχραιμία.
Από τις πρώτες μέρες που παίρνουμε το κουτάβι στο σπίτι, θα αρχίσει να ερευνά το περιβάλλον του και θα αρχίζει σιγά σιγά να εξοικειώνεται με τον χώρο του. Στην ηλικία των 2-3 μηνών αρχίζουμε με το γνωστό Καλάμι. Παίρνουμε ένα καλάμι ψαρέματος ή ένα ραβδί και στην άκρη του δένουμε μια λεπτή μισίνα, μήκους περίπου 2 μέτρων. Στην άλλη άκρη της μισίνας δένουμε το δόλωμα γερά, μερικά φτερά από θήραμα ή φτερούγα από θήραμα ή και πόδι λαγού εάν προτιμούμε ή ακόμα και ένα κομμάτι ρούχου έντονου χρώματος!! Το κουτάβι σε αυτή την φάση θα χρησιμοποιήσει την όρασή του και όχι την μύτη του για να φερμάρει.
Καθώς το κουτάβι μας τρέχει πάνω κάτω, ρίχνουμε μπροστά του το δόλωμα. Η πρώτη αντίδραση του κουταβιού αφού το δει, θα ειναι να τρέξει για να το πιάσει, εάν δεν γίνει αυτό, αμέσως μια ελαφριά κίνησή μας με το καλάμι, κινώντας το δόλωμα ειναι αρκετή για να ξεκινήσει το κυνηγητό.
Σκοπός μας ειναι να καταφέρουμε να ξυπνήσουμε το ένστικτο της φέρμας, έτσι καθώς το κουτάβι τρέχει πίσω από το δόλωμα με μια απότομη κίνηση τραβήξετε το δόλωμα από πάνω του και προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που τρέχει. Κάθε φορά που θα πλησιάζει το δόλωμα, με σκοπό να το αρπάξει πρέπει να το εκτινάσσεται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Μερικά κουτάβια δεν θα χρειαστούν περισσότερα από 2-3 λεπτά για να μας δείξουν τα ένστικτά τους, μερικά μπορεί να αργήσουν περισσότερο, αλλά μην σας ανησυχήσει, ειναι ζήτημα 3-4 ημερών. Μόλις το κουτάβι φερμάρει, εμείς πλησιάζουμε και το χαϊδεύουμε μιλώντας του ήρεμα, πολλές φορές με ένα ‘σσσσσσς’ ή ‘μείνε’ ή ‘φέρμα’ ή ότι άλλο μας βολεύει. Με ήρεμες κινήσεις παίρνουμε το δόλωμα από το έδαφος με το ένα χέρι και με το άλλο σηκώνουμε το κουτάβι. Σκοπός μας ειναι να καταλάβει το κουτάβι ότι πρέπει να περιμένει μέχρι να σηκώσουμε εμείς το θήραμα.
Όλη η διαδικασία επαναλαμβάνεται για ακόμη 4-5 φορές. Προσοχή, όμως, τα πάντα γίνονται με μέτρο, οι πολλές επαναλήψεις της άσκησης μπορεί να μας φέρουν αρνητικά αποτελέσματα.
Το κουτάβι μας ειναι τώρα 4-5 μηνών και φερμάρει οπτικά, καιρός για τις πρώτες επαφές με το θήραμα. Χρησιμοποιούμε καλής ποιότητας ορτύκια, τα αμερικάνικα ορτύκια (bobwhite) ειναι τα καταλληλότερα, λόγω του ότι μένουν στην φέρμα, σηκώνονται εύκολα μόλις χρειαστεί και έχουν δυνατότητα μεγάλων πεταγμάτων, έτσι που να μην μπορεί να τα πιάσει το κουτάβι.
Παίρνουμε 2 ορτύκια και τα βάζουμε σε ένα χωράφι με χαμηλή βλάστηση. Όχι πολύ χαμηλή για να μπορεί να κρυφτεί το ορτύκι, για να αναγκαστεί το κουτάβι να χρησιμοποιήσει την μύτη του και όχι τα μάτια του, αλλά όχι και πολύ ψηλή για να μπορεί το κουτάβι να τρέχει εύκολα.
Ακολούθως, πάντα με κόντρα τον αέρα οδηγούμε το κουτάβι με το λουρί μερικά μέτρα από το πρώτο σημείο που αφήσαμε το ορτύκι και το αφήνουμε ελεύθερο να τρέξει και να ψάξει. Εκεί θα δούμε και τις πρώτες του αντιδράσεις στην αναθυμίαση του θηράματος. Πολλά κουτάβια μόλις αντιληφθούν την μυρωδιά θα αρχίσουν να ανεβαίνουν προς το μέρος της ελαττώνοντας ταχύτητα, καθώς πλησιάζουν στην πηγή της αναθυμίασης και στα τελευταία μέτρα θα φερμάρουν. Μόλις γίνει αυτό, αφήστε τις φωτογραφικές και τα κινητά για άλλη ώρα, πλησιάζουμε το κουτάβι ήρεμα λέγοντας του το ‘σσσσσσς’ ή ‘μείνε’ ή ‘φέρμα’ ή ότι άλλο του μάθαμε και όταν φτάσουμε δίπλα του το χαϊδεύουμε και μένουμε για λίγο μαζί του ακίνητοι. Μετά από λίγα λεπτά και με αργές κινήσεις, προχωρούμε μαζί του προς το θήραμα (ποντάρισμα). Με το πόδι μας σηκώνουμε το ορτύκι αφήνοντας το κουτάβι να τρέξει από πίσω του. Αν έχουμε μαζί μας πιστόλι κρότου τώρα ειναι η κατάλληλη στιγμή να εισάγουμε και την ντουφεκιά. Ακολούθως, καλούμε το κουτάβι το δένουμε και το οδηγούμε στο δεύτερο ορτύκι.
Μερικά κουτάβια μπορεί να μην φερμάρουν από το πρώτο θήραμα, αλλά μόλις αντιληφθούν την αναθυμίαση θα ανέβουν προς το μέρος της και θα σηκώσουν το ορτύκι. Αφήστε τα να τρέξουν από πίσω του, μην πυροβολήσετε, καλέστε και δέστε. Οδηγείστε τα προς το δεύτερο ορτύκι και κάντε την ίδια διαδικασία. Πολύ πιθανόν το κουτάβι μας αυτή τη φορά να φερμάρει. Αν πάλι έχουμε τα ίδια αποτελέσματα δέστε και επαναλαμβάνεται το ίδιο την επόμενη μέρα. Πολλά κουτάβια στις 4-5 επαφές με ορτύκια θα φερμάρουν.
Πάλι όμως όλα με μέτρο. Η επαναλαμβανόμενη συχνή επαφή με στημένο θήραμα θα μας οδηγήσει σε άλλα προβλήματα.
Αν το κουτάβι μας μετά από 5-6 επαφές με στημένο θήραμα δεν έχει ακόμη φερμάρει, ακολουθούμε την πιο πάνω διαδικασία με την διαφορά ότι δεν αφαιρούμε το λουρί και το οδηγούμε εμείς προς το θήραμα. Μόλις αντιληφθεί την αναθυμίαση με ήρεμες κινήσεις το σταματούμε και το ηρεμούμε. Μόλις ηρεμήσει χαλαρώνουμε ελαφρά το λουρί. Λίγες επαναλήψεις ειναι αρκετές.
Το κουτάβι ειναι τώρα 7-8 μηνών, καιρός να ξεκινήσει στο θήραμα που κυνηγάμε. Πολλές επαφές με άγριο θήραμα επιβάλλονται. Στην αρχή μην σας ανησυχήσει το γεγονός, ότι δεν φέρμαρε το πρώτο περδίκι που βρήκε, μερικές ακόμα συναντήσεις και θα αρχίσει να φερμάρει σταθερά. Όταν φερμάρει πλησιάζουμε ήρεμα για να μην ξεσηκώσουμε το θήραμα και ακολουθούμε την διαδικασία, όπως με το ορτύκι. Σε λίγο καιρό θα δούμε ότι οι προσπάθειές μας θα αποδώσουν και το κουτάβι μας θα φερμάρει σταθερά και θα μας περιμένει.
Συνεχίζουμε που και που να χρησιμοποιούμε ορτύκι, μόνο στις περιπτώσεις που η επαφή με άγριο θήραμα ειναι δύσκολη, απλά για να διορθώνουμε λάθη μέχρι να είμαστε ικανοποιημένοι με το σκυλί μας.
Στην ηλικία περίπου 10 μηνών αρχίζουμε τα επόμενα στάδια της εκπαίδευσης, όπου ειναι απαραίτητες οι συχνές έξοδοι και επαφές μόνο με άγριο θήραμα. Αυτό θα βοηθήσει το σκυλί να εξοικειωθεί με τη συμπεριφορά και τις συνήθειες των διαφόρων θηραμάτων που κυνηγάμε. Πρέπει πάντα να προτιμάτε τις πολλές επαφές με το θήραμα της αρεσκείας σας, έτσι ώστε να εξοικειωθεί το σκυλί με τις όποιες ιδιαιτερότητες έχει αυτό.
Πάντα να θυμάστε ότι όλα χρειάζονται υπομονή κι επιμονή, αλλά όχι υπερβολές.
Του Λούκα Λουκά - Εκπαιδευτή σκύλων φέρμας
Πηγή: www.cyprushuntingmagazine.com